Sầu Riêng "Mặt Quỷ" - Tại Anh, Tại Ả, Tại Cả Đôi Bên - Lý Do Thực Là Gì?
1. Sầu riêng "mặt quỷ" là gì?
Sầu riêng "mặt quỷ" là hiện tượng trái có gai mọc bất thường, méo mó, dính cục, hoặc bị bể gai, bung gai, xù gai. Trái bị lỗi này thường mất giá trị thương phẩm, khó tiêu thụ trên thị trường, ảnh hưởng đến lợi nhuận của nhà vườn.
Hiện tượng này xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, chủ yếu liên quan đến côn trùng gây hại, điều kiện thời tiết bất lợi và sự mất cân đối dinh dưỡng trong quá trình cây sinh trưởng.
2. Nguyên nhân gây ra sầu riêng "mặt quỷ"
2.1. Côn trùng gây hại – Bọ trĩ và nhện đỏ
- Khi hoa sầu riêng ở giai đoạn "nứt vú bò", bọ trĩ và nhện đỏ sẽ chui vào trong bông và chích hút nhựa.
- Những vết thương này ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của gai, tạo ra vết sẹo khiến gai mọc dính cục, méo mó hoặc bung xù bất thường.
2.2. Yếu tố thời tiết bất lợi
- Nếu sầu riêng non (khoảng 7 ngày tuổi) gặp sương muối, gió chướng, hoặc vi khuẩn trong không khí, các yếu tố này có thể bám vào cuống cánh bông gây tổn thương mô trái, khiến gai phát triển không đều.
- Mưa nắng thất thường, hạn kéo dài rồi mưa đột ngột cũng gây giãn nở mô trái không đồng đều, dẫn đến bể gai, bung gai.
2.3. Dinh dưỡng không cân đối
- Thiếu canxi (Ca), bo (B), magie (Mg): Khiến vỏ trái yếu, mô phát triển không ổn định, làm gai sầu riêng bị biến dạng.
- Thừa đạm (N): Làm gai mọc dài bất thường, dễ bị xù gai, bung gai.
- Nếu trong giai đoạn làm bông và thụ phấn, cây không tổng hợp đủ dinh dưỡng, trái non dưới 15 ngày tuổi sẽ dễ phát triển méo mó, gây hiện tượng "mặt quỷ".
3. Cách khắc phục sầu riêng "mặt quỷ"
✔ Kiểm soát bọ trĩ, nhện đỏ từ sớm
- Giai đoạn hoa nở ("nứt vú bò"), cần phun thuốc BVTV phù hợp để tiêu diệt bọ trĩ, nhện đỏ.
- Có thể kết hợp dầu khoáng để hạn chế côn trùng chích hút.
✔ Chăm sóc cây hợp lý trong điều kiện thời tiết bất lợi
- Khi gặp gió chướng, sương muối, nên phun canxi-boron giúp cây tăng sức đề kháng.
- Duy trì quản lý nước hợp lý, tránh tưới quá nhiều hoặc quá ít gây stress cây.
✔ Bón phân cân đối, đúng giai đoạn
- Giai đoạn trước khi ra bông: Tăng cường bo, canxi, magie, kẽm giúp hoa khỏe, tránh tổn thương khi thụ phấn.
- Giai đoạn trái non dưới 15 ngày tuổi: Đảm bảo cây có đủ dinh dưỡng, tránh bón quá nhiều đạm khiến gai phát triển bất thường.
✔ Kiểm tra và xử lý sớm các dấu hiệu bất thường
- Khi thấy dấu hiệu gai phát triển méo mó, dính cụm, cần kiểm tra ngay bọ trĩ, nhện đỏ hoặc thiếu dinh dưỡng để xử lý kịp thời.
4. Kết luận
Sầu riêng "mặt quỷ", bể gai, bung gai chủ yếu xuất phát từ côn trùng gây hại, thời tiết bất lợi và mất cân đối dinh dưỡng. Kiểm soát tốt các yếu tố này sẽ giúp nhà vườn hạn chế rủi ro, tăng chất lượng và giá trị thương phẩm của sầu riêng.
